Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşuna Bildirilmesi ve Kayıt Altına Alınması Hakkında Tebliğ” (Tebliğ) yayımlanmıştır.
31 Aralık 2020 tarihli ve 31351 sayılı (5. Mükerrer) Resmi Gazete'de yayınlanan 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Önlenmesine İlişkin Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda (“TTK”) belirli hükümler tadil edilmiş ve TTK’ya özellikle getirilen hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılması, senetlerin ve pay sahiplerine dair bilgi ve belgelerin Merkezi Kayıt Kuruluşuna (“MKK”) bildirilip senetlerin MKK nezdinde kayden izlenmesi, hamiline yazılı pay senetlerinin devri ve ihraççı şirkette dağıtılması hakkında yeni hükümler 1 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe girmek üzere eklenmiştir.
Özetle, Tebliğ ile yukarıda bahsi geçen kanunlar yönünden getirilen tadil ve yeni hükümlerin işleyişine ve hamiline yazılı pay senetlerinin uygulamada MKK’ya bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
I. Tebliğin Uygulama Alanı:
Tebliğ 6.12.2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 13.maddesi uyarınca payları kayden izlenen şirketler dışında kalan ve hamiline yazılı pay senedi ihraç eden Anonim Şirketler ile ilgili düzenlemeler içermektedir. Bir başka deyişle, Tebliğ’de yer alan hamiline yazılı pay senetlerine dair hükümler, halka açık olmayan şirketlere uygulanacaktır.
II. Tebliğin Kapsamı:
a. Pay senetlerinin bastırılması, MKK nezdinde kaydettirimesi ve elektronik ortamda kayıt altına alınması aşamaları
- Hamiline yazılı pay senetlerinin, pay bedellerinin tamamının ödenmesine müteakip Yönetim Kurulunun alacağı karar ile basılacağı, Yönetim Kurulu Kararı’nın bastırılacak pay senetlerinin; adedi, tertibi, itibari değeri, temsil ettiği pay adedi ve tutarı, grubu, şirket tarafından verilen sıra numarası ile toplam pay adedi ve bu paylara karşılık gelen toplam pay bedelini içermesi gerektiği,
- Bu doğrultuda alınan Yönetim Kurulu Kararı ve senedin dağıtılacağı hamiline yazılı pay sahibinin kişisel bilgileri ve iletişim bilgileri şirket temsilcilerince MKK’ye bildirilmesi gerektiği,
- Pay senedinin, bu amaçla oluşturulan sistemde ilgili şirketle ilişkilendirilerek özel üretilen bir tekil numarası altında senet sahibi adında kaydedileceği,
- Şirket Yönetim Kurulu tarafından basılacak pay senetleri anılan tekil numarasını ve şirket imza yetkililerinin en az ikisinin imzasını içerir şekilde düzenlenmesinin ardından pay sahiplerine dağıtılacağı, hükme bağlanmıştır.
Pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin yönetim kurulu kararı tescil ve ilan edilir, ayrıca bağımsız denetime tabi şirketlerde şirketin internet sitesine konulur. Yönetim Kurulu kararının tescilinden önce, hamiline yazılı pay senetlerinin MKK sistemine kaydedildiği ticaret sicil müdürlüğü tarafından şirketin tescil başvurusu esnasında teyit edilir.
Bu kapsamda, pay senetleri basım, dağıtım ve MKK’ye bildirim süreçleri, pay bedeli ödendikten sonra 3 ay içinde tamamlanması gerekmektedir. Sermaye artırımına bağlı olarak hamiline yazılı pay senedi bastırıldığı ve dağıtıldığı durumlarda da bu madde hükmü uygulanır.
b. Pay Senetlerinin Devri
Tebliğin 5. Maddesinde şirketler ve üçüncü kişilere pay senedi devrinin, MKK’ye yapılan bildirim şartıyla geçerli sayılacağı ifade edilmiştir. Bu doğrultuda yapılacak bildirimin devralan kişi tarafından yapılması öngörülmüş olup, yapılacak bildirimde devralan kişinin kişisel bilgileri ve iletişim bilgileri yer almalıdır.
Bir başka ifadeyle, gerekli bildirimde bulunulmaması halinde, devralan kişi genel kurula katılma ve oy kullanma gibi Ticaret Kanunu’nun pay sahiplerine verdiği hakları kullanması, bildirim gerçekleşinceye kadar mümkün olmayacaktır.
c. Pay Sahipleri Çizelgesi
Tebliğ ile getirilen bir başka önemli değişiklik ise Yönetim Kurulunun, Genel Kurulu çağırmaya yetkili organ olarak, Genel Kurula katılabilecekler listesini düzenleme aşamasında hamiline yazılı pay sahipleri bakımından pay sahipleri çizelgesinin MKK’den temin edilmesi gerektiği hususudur.
Bu doğrultuda, pay sahipleri çizelgesinin hazırlanması için Genel Kurul tarihinden en az iki gün önce MKK Sistemi üzerinden başvuru yapılması gerekmektedir. Başvuru üzerine düzenlenen pay sahipleri çizelgesi Genel Kurul günü MKK Sisteminden Genel Kurulu çağıranlar tarafından alınabilecektir.
Ancak Geçici md.2 uyarınca ise 31/12/2021 tarihine kadar, genel kurulu toplantıya çağıranlar tarafından genel kurula katılabilecekler listesi düzenlenirken Geçici md.1 uyarınca MKK’ya bildirilmek üzere şirkete başvuruda bulunan ancak henüz şirket tarafından MKK’ya bildirilmeyen pay sahipleri de dikkate alınır. Dolayısıyla, işbu hüküm tahtında Tebliğ’in (“Kaydın Etkisi”) başlıklı “MKK’ya bildirimde bulunulmaması hâlinde, hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, Kanundan doğan paya bağlı haklarını gerekli bildirim yapılıncaya kadar kullanamaz.” hükmüne MKK’ya başvurusunu yapması için şirkete başvuran pay sahibi lehine bir istisna getirilmiştir.
Fakat önemle belirtmek isteriz ki, bildirim yükümlülüğü aslen pay senedi hamillerine getirilmiş olup, senet hamilleri tarafından MKK’ya yahut şirkete başvuruda bulunulmaması halinde payları ihraç etmiş olan şirketin herhangi bir yükümlülüğü bulunmamakta, pay senedi hamillerinin bildirimde bulunmaya davet edilmesi veya benzer bir aksiyon alınması gerekmemektedir.
d. Pay Senedinin İptali
Tebliğ ile pay senedi iptal işlemi süreci de düzenlenmiştir. Şöyle ki;
Sermaye azaltımı veya pay senedinin değiştirilmesi sebebiyle senedin iptali gereken hallerde, şirket yetkilerince iptal kararıyla birlikte MKK’ye yapılacak bildirim üzerine senede ilişkin kayıtlar MKK Sistemi’nden silinecektir.
Şirket ticaret sicilinden terkin edildiğinin, bildirim üzerine veya re’sen tespit olunduğu hallerde hamiline yazılı pay senedine ilişkin kayıtlar doğrudan MKK tarafından iptal edilir.
e. MKK Nezdinde Tutulan Kayıtlar ve Kayıtların Etkisi
Tebliğe konu gerekli bildirimler MKK tarafından elektronik ortamda tutulacak ve tebliğ hükümleri uyarınca oluşturulan kayıtlar süresiz ve gizli olarak saklanacaktır.
MKK’ye sunulan bilgilerin doğruluğundan, bildirimde bulunan şirket organı sorumlu tutulacaktır.
Ayrıca Kanundan doğan paya bağlı hakların kullanımı için, Tebliğ ile getirilen bildirme zorunluluğunun mutlaka yerine getirilmesi gerektiği hususuna dikkatinizi çekeriz. Bu bağlamda, hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde MKK’ye yapılan bildirim tarihi esas alınacaktır.
f. Bildirim Usulü
Tebliğ uyarınca yapılacak kayıt ve bildirimler, MKK Sistemine e-Devlet Kapısı veya doğrudan MKK’nın “e-Yatırımcı: Yatırımcı Bilgi Merkezi” uygulaması üzerinden elektronik ortamda yapılabilecektir.
g. MKK Ücretleri ve Vergiler
Tebliğ md. 15 uyarınca MKK tarafından verilecek hizmetlerden, tahakkuk edecek vergilerle birlikte Tebliğ Ek-1’de belirtilen ücretler alınır. Bu ücretler, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Türkiye geneli için hesaplanan Tüketici Fiyat Endeksi ve Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksinin, aralık ayına ilişkin yıllık değişim oranlarını aritmetik ortalaması oranında artırılır.
III. Yürürlük ve Geçiş Dönemi
Söz konusu Tebliğ 06.04.2021 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, mevcut hamiline yazılı pay senetlerinin kayıt altına alınabilmesi için şirketlerin yukarıda gösterilen usul ve esasları dikkate alarak 31.12.2021 tarihine kadar bildirimde bulunması gerekmektedir.
İlgili Tebliğ metnine aşağıda yer alan link üzerinden ulaşabilirsiniz:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210406-9.htm